Julen

 Julen - De Kerst

Heel Denemarken bereidt zich op allerhande manieren voor op een extra mooie kerst dit jaar. Misschien is dat altijd wel zo, maar ik ben er dit jaar voor het eerst op deze dagen voorafgaand aan de kerst, dus het valt me nu op. 

Op verschillende plaatsen in Vejen is Kerst te zien: 'God Jul' op de bus, 'Hjem til Jul' op de flessen- en blikjesinnameautomaat, en natuurlijk de Julemand zelf)

Een iets triestere aanblik gaf dit blaasensemble, misschien symbolisch voor 2020, maar ze klonken wel heel mooi...

Zelf heb ik geloof ik nog meer met Midwinter, het moment dat het licht weer terug keert. Dat is in feite ook de betekenis van het Kerstfeest, dat we vieren dat er, na de donkerte, licht op de aarde is. Dit jaar ging Midwinter gepaard met veel verschillende meditaties en een bijzondere stand van de sterren en planeten. En veel lichtjes. Ik voelde me echt verbonden met iedereen, ook al was dat op afstand, of digitaal. En het maakt dat ik heel veel zin heb in deze komende periode, waarin we - hopelijk - uit het duister kruipen. 

Nu dompel ik mij lekker onder in de Deense Jul, die voornamelijk op Kerstavond gevierd wordt, maar zich uitstrekt tot en met Tweede Kerstdag. En dat betekent een kerstboom (met zoals ik in de vorige blog schreef échte kaarsjes), liedjes leren die je dan in een kringetje rond de boom dansend moet zingen, en alvast eten in huis halen dat je met kerst eet. En dat is hier altijd zo'n beetje hetzelfde. Maar ik zou mij niet zijn, als ik daar niet een kleine twist aan zou geven: Kerstavond eten wij - met uitzondering van de haring - veganistisch! Dat zal er ongeveer zo uit gaan zien:

• Haring (ingemaakt) op roggebrood
• Gekarameliseerde aardappeltjes met rode kool en 'mock duck'
• Risalamande (rijstepap met kersensaus en amandelen)
• Æbleskiver (een soort dubbeldikke poffertjes)

En wie weet komt er nog wel wat bij. Een 'Julesalat' bijvoorbeeld. En er dan lekker lang over doen. Ik heb wel eens ooit een grafiekje gezien met hoe lang er in verschillende landen aan tafel gezeten wordt. Nederland prijkte ergens bovenaan met een hele korte maal-tijd. Denemarken stond ergens tussen Italië en Spanje. Men houdt hier van lekker lang tafelen...

Natuurlijk zijn er kerstkadootjes onder de boom en Eerste Kerstdag komt, ijs en weder dienende, Ole's dochter ook deze kant op. In het nieuwe jaar zal ik jullie vertellen hoe het was, en of we nog meer tradities hebben gevolgd. 

Rest mij nog jullie een heerlijke, knusse Kerst, oftewel Terugkeer-van-het-Licht te wensen! 

Glædelig Jul og godt nyt år!

Nederdeense lichtpuntjes

December is de maand van de lichtjes. Had ik in de vorige blog niet gezegd dat het hier rond 4 uur gaat schemeren? Correctie: het is 3 uur, en op grijze dagen soms eerder. Daarom probeer ik elke dag even de deur uit te gaan tijdens die lichte uurtjes. Zoals vandaag een gezamenlijke langere wandeling in de regen. Dat voelt dan zo lekker als je thuis komt bij een warme kachel, smeuïge soep en lichtjes. 

Net als elders in de wereld verschijnen ook hier overal kerstlampjes, kaarsen en adventskransen. Wij hebben nu ook zo'n adventskaars, die afnummert van 1 naar 24. En elke dag tot kerst is er een uitzending van de 'julekalender' op t.v., die zich dit jaar in het 'Kongelige Teater' afspeelt, met veel dans en mystiek. 

 

Hoe fijn was het ook dat we gisteren naar een concert konden met prachtige kerst- en folkmuziek; 'Nordisk Jul 2020' (Helene Blum & Harald Haugaard). En dat concert was ook nog eens in de kerk op Funen, waarin Ole gedoopt is. Dat maakte het extra bijzonder en een beetje melancholiek, net als de muziek.

Het was zó sfeervol, en omdat kerken gewend zijn diensten coronaproof te organiseren, kost het ze geen moeite de deuren met veel liefde te openen voor concerten als deze. Met prima belichting en geluid. En, en dat is blijkbaar ook iets Deens, met échte kaarsen aan het einde van de kerkbanken...

Ik heb de échte kaarsjes ook al klaar liggen (zie bovenstaande foto) voor de kerstboom, mochten we die in huis halen. Hadden we vroeger thuis ook, met zand en water naast de boom voor de veiligheid. Ole vindt dat de normaalste zaak van de wereld. Gelukkig. Er gaat niks boven die echte vlammetjes, die veranderen in flakkerende sterretjes als je je ogen een beetje dichtknijpt. 

Onze beider tradities beginnen een beetje in elkaar te schuiven. Zo hebben we nu twee keer de schoen gezet, en waarachtig: er zaten kadootjes, versjes en iets lekkers in! Tijdens de Deense les kregen we, toen we heel lief kerst-harten en -sterren zaten te vouwen, mandarijntjes en 'pebernødder' uitgedeeld. En ik heb het huis mooi versierd met zowel Deense kerstfiguurtjes als Nederlandse slingers, lampjes en ballen. 

Ik merk ook kleine mijlpaaltjes op, op mijn pad naar integratie. Zoals dat ik nu geheel automatisch 'undskyld' zeg, in plaats van 'sorry' of 'pardon'. Daar hoef ik niet meer bij na te denken. We praten ook wat meer Deens met elkaar. En ik realiseerde me ook ineens dat ik het punt heb bereikt, dat ik niet meer terug zou kunnen naar Nederland, zonder al het Deense te missen, zoals het landschap, de rood-witte vlag overal, de taal, de ruimte... Ik ben geloof ik al aardig vernederdeenst 😆.