Home is where the heart is (2)

Deze laatste dagen heb ik een 'dubbel gevoel' gehad. Over meerdere dingen. Vooral over mijn terugreis naar Nederland, waarover zometeen meer. Maar eerst: wat is dat eigenlijk, een 'dubbel gevoel'? Misschien het beste te omschrijven met dat je twee, soms zelfs tegenstrijdige, dingen voelt. In werkelijkheid voel ik veel meer dan twee dingen.

Bijvoorbeeld bij het onverwachte Tulipanfest in Ribe, met kermis, een bierfeest compleet met worst, lederhosen en dirndls en luide 'festmusik'... Niks voor mij die drukte. Wel veel levendigheid in Ribe, en doordat veel plekken extra openingstijden hadden konden we een hapje eten bij ons favoriete lunchcafé Quedens, een unicum. Met als toetje een optocht van het 'gamle politikorps'.

Over het Eurovisie Songfestival had ik ook een dubbel gevoel. Hoe kunnen we vergeten dat Israel net het bezette gebied gebombardeerd heeft, en een feestje vieren in Tel Aviv? Maar ik had ook een ouderwets gevoel van opwinding zoals ik als kind al had, toen ik met mijn peettante en -oom naar dit heerlijke liedjesfeest keek. Uiteindelijk heb ik in bed naar de radio geluisterd (ik lag er al vroeg in om zondagochtend lekker vroeg te kunnen vertrekken) en ik kon ternauwernood mijn uitroepen onderdrukken om Ole niet wakker te maken... 

Nauwelijks geslapen begon mijn laatste ochtend in Vejen om 5 uur. Met een wel heel dubbel gevoel. Zin om mijn huisje weer te zien, in Nederland te zijn en gewoon overal Nederlands te kunnen praten. Goed om de periode af te sluiten en weer fijn naar mijn werk te gaan, mijn collega's te zien, afspraken te maken met familie en vrienden. Maar aan de andere kant is er natuurlijk verdriet, weemoed, pijn in mijn hart om zonder Ole te moeten zijn. En ook om de Deense grond te moeten verlaten. 

Hier laat Ole zien hoe je er in Denemarken uit ziet als je geslaagd bent (nu 30 jaar geleden). 

En eenmaal thuis zijn is nu ook dubbel. Mijn eigen bed slaapt heerlijk, en het was erg leuk een gezellig praatje met de kassière van de Appie te maken, maar mán wat is Utrecht druk! En bij alles denk ik aan Vejen, aan het huis, de Denen, de ruimte en bovenal aan mijn Grote Liefde. En dat is geen dubbel gevoel, dat is een verscheurd gevoel. 
'Ik wil trûhûhûg...!' 

Dat geeft jullie vast ook een dubbel gevoel. Ik houd jullie wel op de hoogte van hoe het verder loopt. Met een groot gevoel van dankbaarheid dat je mijn blogjes tot nu toe gelezen hebt. Ik heb me door iedereen enorm ondersteund gevoeld!

Bedroefd, maar vooral dankbaar

Bij het bedenken van een titel voor deze bijdrage kwam een boekje, wat ik ooit kreeg van een 'gemiste' liefde in mij op; 'Bedroefd maar dankbaar' naar een gedicht van Lévi Weemoedt. Mooie titel. Al googelend kwam ik allemaal rouwberichten tegen. Oeff. 

Ik ben niet in de rouw. Sterker nog: deze laatste week geniet ik des te meer van ons samenzijn, hier in Denemarken. Ik heb het in de afgelopen blogjes een beetje oppervlakkig gehouden als het om de liefde gaat, maar ik kan er nu, zo tegen het einde van deze gelukzalige periode, niet meer onderuit. 

Iedereen die wel eens die ervaring heeft gehad, weet waarover ik het heb. Die Grote Liefde, je Zielsverwant of Tweelingziel. Niet veel mensen hebben de eer hem/haar ook echt te ontmoeten. Sommigen hebben wat tijd nodig dit te herkennen. Wij wisten het bijna vanaf het begin. Het is een gevoel van elkaar weer terugvinden, ook al wist je niet dat je daarnaar op zoek was. 

Het allesoverheersende gevoel wat ik nu heb is dat ik dicht bij Ole wil zijn, en ik koester elk moment dat dat zo is. Misschien woonden we daarom juist zo ver van elkaar, om dat te ervaren...

Ik heb tegelijk ook zin om terug te gaan naar Utrecht, mijn huisje, werk, vrienden, familie... Dus ook prima om deze proefperiode af te ronden. Voelen hoe dat is. 

Ik houd jullie op de hoogte!
Med kærlig hilsen fra solrig Jylland.

De natuur levert haar eigen kunst - tussen Vejen en Askov

Verlofvakantie (2)

Zoals ik in het eerste bericht over ons uitstapje naar Noord-Jutland al schreef voelt het raar om tijdens je verlof op vakantie te gaan. Vorige week zijn we naar Ole's thuisbasis gegaan: Lolland, of om precies te zijn Nakskov. 

Via Airbnb hadden we een perfect, piepklein oud huisje gevonden met alles wat je nodig hebt om er een paar dagen te vertoeven. 

Naast Ole's pleegbroer hebben we ook zijn voormalige lerares Frans en de bewoners van zijn oude huis ontmoet. Dat dwong mij tot het oefenen van mijn Deens, want niet iedereen kon Engels. Heel bijzonder dat de bewoners van het huis van zijn eerste levensjaren (in Vesterborg) nét voor de deur stonden. We hadden geen afspraak, maar mochten van harte even komen kijken. 'A trip down memory lane'. 

Ik weet niet of het aan Lolland lag, wat toch wel anders aanvoelt dan de rest van Denemarken, of aan Nakskov, wat een charmant plaatsje is maar ook zichtbaar arm met zijn sneu verlaten panden. Misschien was het het huisje, waar een sfeer hing die me wat ongemakkelijk maakte. Of dat ik in het buitenland op verlof op vakantie was, met mijn lief bij wie ik me zo thuis voel. In ieder geval was ik af en toe in de war en helemaal kwijt waar ik was. Alsof mijn referentiekader even weggewaaid was...

Terug in Jutland voelt het weer als basis. Met mooie herinneringen aan een paar fijne dagen.

1. en 2. Lollands landschap

3. en 4. Reventlow museum

5. Een lichtje in het raam op 4 mei om de bevrijding te gedenken

6. Het veer (Spodsbjerg - Tårs)

Tidlige bebudere (vroege tekenen)

Toen ik in 2014 in Roskilde verbleef, met Marnix studenten en collega Jacqueline, werd ik meermalen in het Deens aangesproken. Ik werd gezien als een Deense. Niet zo gek met mijn Ilse Jacobsen jas en Scandinavische look. Ik vond het heerlijk en moest ook denken aan wat een Oekraïense deelnemer aan een van de studiereizen, die ik in de tijd van Milieukontakt Oost-Europa organiseerde, tegen me zei. Hij wilde een film over Vikingen maken en ik mocht de vrouwelijke hoofdrol spelen.

Mijn band met Denemarken is, zoals steeds meer blijkt, al heel oud. Dat zeggen mijn 'cellen' als ik op Deense grond kom, maar er zijn meer tekenen. Zoals mijn fascinatie voor het land tijdens dat bezoek ik 2014. Ik maakte zelfs een foto van de trein-plattegrond... 

Maar het gaat verder terug. In 1986 (of was het '87?) ging ik op Interrail naar Scandinavië met Evelijne, en we hadden bijzonder veel geluk in Kopenhagen. Zo kregen we zomaar een boekje met allemaal gratis kaartjes in Tivoli. En ik herinner me ook weer deze foto bij de bibliotheek van Brøndby. 

Jaren later, in 1997, ben ik met mijn toenmalige vriend gaan fietsen in Denemarken. We startten in Fredericia, waar de trein ons met fiets en al bracht, en zijn door Jutland, op Funen en Æro geweest. En diezelfde fiets staat nu hier in het schuurtje 😆! 

Ik weet nog dat me veel opviel, zoals de Deense vlag overal, windmolens, drop en haring, biologische producten in de supermarkt, en natuurlijk dat rare taaltje. We konden er niets van volgen toen we 'Klokkeren fra Notre Dame' in de openluchtbioscoop op onze camping in Odense bezochten.

Maar de vroegste herinneringen heb ik aan de boeken van Pol, waar ik heel graag uit voorgelezen werd, terwijl ik de plaatjes bekeek. Ik kwam er hier, bij Ole, pas achter dat hij eigenlijk Rasmus Klump heet en hier vandaan komt. 

Misschien heb ik wel iets meegekregen in mijn DNA. Mijn moeder deed in de vijftiger jaren, tijdens haar bibliotheekopleiding, onderzoek naar de toegankelijkheid van de Openbare Bibliotheek voor het publiek, met de Deense bibliotheken als het grote voorbeeld. Geen wonder dat ik met een Deense bibliothecaris ben geëindigd. Als ik de tekenen had gelezen, had ik het kunnen weten. 

Familien

Eén van de leuke dingen van het Deens is dat je precies aan kunt geven over welk familielid je het hebt. Zo heten je grootouders farmor en farfar als ze de ouders van je vader zijn, en die van je moeder heten mormor en morfar. Wij moeten het doen met bijnamen. Opa Baard en Oma Kruk bijvoorbeeld 😉. 

Bij Deense les, ik volg het nu vanaf een afstandje, leerden we dat dat ook geldt voor andere familieleden. Zo heten kleine neefjes en nichtjes 'nevø og niece', maar die van je eigen generatie 'fætter og kusine'. En ook bij tantes en ooms kun je horen of ze van moeders of vaders kant zijn. Handig toch?

Afgelopen week was mijn oudste zus met haar lief op bezoek. Een eerste kennismaking met Denemarken. En dat beviel goed. Ze hadden dan ook een prachtige slaapplek gevonden in Kolding.

Dingen die ik al weer gewoon begin te vinden komen zo weer even in de aandacht. Zoals hoe rustig en vriendelijk Denen zijn. En hoe raar die taal eigenlijk klinkt. Ik op mijn beurt keek als een echte Nederlander in het buitenland naar de koning en zijn familie in Amersfoort.

Om de feestvreugde nog completer te maken kookte ik witte asperges (hier niet zo gemakkelijk te krijgen). Ik moet altijd aan mijn vader denken als ik zulke dingen kook. Natuurlijk met een lekker sausje. En dat je dat dan met aandacht op eet. 

Ik ben eigenlijk wel benieuwd of mijn familie nog meer voetstappen in Denemarken heeft liggen. Voor zover we weten komen de voorouders allemaal uit Nederland. Zoals onze betovergrootouders, waarvan een andere zus foto's opgeduikeld had. Daar zijn dan weer geen aparte namen voor in het Deens, geloof ik. Maar dit is mijn 'farmors mormor':

(Nagekomen p.s.: volgens Ole is dit dan mijn 'tip-tip-bedstemor' 😝)

Verlofvakantie (1)

Iedereen die zoals ik verlof heeft gehad, of verhuisd is naar het buitenland, kent het gevoel misschien wel, dat je op vakantie gaat, terwijl je voor je gevoel al een soort vakantie hebt... Dubbelfijn! 

In Denemarken is iedereen vrij vanaf Witte Donderdag. Ze nemen Pasen iets serieuzer hier geloof ik. Ook wij hebben de dagen goed gebruikt om leuke dingen te doen.

Dit startte met een prachtfilm van Phie Ambo ('Genopdagelsen', wat de herontdekking betekent) over kinderen in Kopenhagen die een stukje 'wilde' natuur tot hun beschikking krijgen. https://vimeo.com/323407126
Het raakte aan zoveel aspecten van mooi onderwijs, zoals ontdekken en creëren, samenleven en democratie, natuur en mindfulness. Het begon meteen te kriebelen in mij, dat ik daarover en daarin les wil geven...

Donderdag zijn we naar Hjørring gereden, ten noorden van Aalborg. Een stuk van Denemarken wat ik nog niet gezien had. Erg leuk om Ole's zus en haar gezin te ontmoeten, lekker eten natuurlijk, samen met de hond naar buiten om van de opkomende maan te genieten, uitwaaien en pootje baden in zee bij Lønstrup, en vooral het landschap van Noord-Jutland in me opnemen. 

 

We konden de rit terug mooi combineren met een bezoekje aan een goede vriend die in de buurt van Horsens woont, op het Deense platteland. Fascinerend om de bron van twee rivieren hier te zien. Het water komt gewoon naar boven geborreld! Gelukkig blijft dat onveranderd, ondanks de droogte die hier ook heerst.

Eerste en tweede paasdag hebben we doorgebracht als veel Denen denk ik: uitgebreid paasontbijt, fietstochtje, zelfs een kerkbezoekje, beetje opruimen en schoonmaken in en om het huis, natuurlijk wéér eten (had ik al gezegd hoe graag Denen samen 'hyggeligt' eten?) en op de bank een filmpje kijken. Hier kan ik wel aan wennen. En ook al is deze korte vakantie nu voorbij, ik heb nog steeds vakantie! Life is good ;-)

Elke Dag is een Nieuwe Dag

"Het is een nieuw begin
Het is een open einde
Want dat wat was
Zal in wat komt verdwijnen
Het zal verdwijnen..."

Stef Bos: Nieuwe Dag
https://youtu.be/CUWqIUdzmVk

Deze keer begin ik met een van mijn favorieten. Wat een prachtlied, de tekst, de Ierse fluit en uilleann pipes...!  En wát passend bij het nu. 

Vanaf het moment dat ik bedacht dat ik hierover een blog wilde schrijven, zag ik het ineens overal om me heen. Zoals bijvoorbeeld op de Marnix-portal:
Dit jaar is er op de Marnix Academie geen Paasviering. Wel willen we je een klein aandenken meegeven als je deze week hier bent. Omdat je iedere dag opnieuw kunt beginnen. Met jezelf, met de ander, de kinderen in je groep of de wereld om je heen. Als teken van steeds een nieuw begin.

Gisteren had ik een 'off-day'. Of eigenlijk had ik een beetje een 'off-week'. Natuurlijk, dat gebeurt ook hier, ondanks mijn onophoudelijke intense dankbaarheid dat ik samen met mijn lief ben. Het is zeg maar net als het gewone leven, soms wat grillig. Zoals April, die doet wat ie wil...

Vanochtend kreeg ik van de postbode een pakketje aangeboden. Ook al wist ik dat mijn collega iets had doorgestuurd, het was toch een aangename verrassing. De deeltijdstudenten hadden een bedankje voor de week in Kopenhagen. En ja, de post is hier net zo grillig als het weer; soms gaat het snel, soms ook uiterst traag. 

Fijn hoor, zo je dag te beginnen. En te genieten van de zon, de lente die zo voelbaar is. Plannen te maken voor de paasdagen, en op te ruimen in de tuin. Want je kunt elke dag opnieuw beginnen. Elke Dag is een Nieuwe Dag.

Hollen of stilstaan

Dat gevoel heb ik vaak in Nederland: dat ik moet hollen, of dat ik stil sta. Een periode van intensief werken wordt afgewisseld met 'inactiviteit'. Wat ik dan ook nodig heb.
Hier in Denemarken is dat anders. Hier laat ik me wat meer meevoeren op de stroom en laat ik elke dag ontstaan wat er komt.

Mijn oude systeem sputtert een beetje tegen. Het wil Grootse Plannen maken, Ver in de Toekomst kijken en Belangrijke Dingen doen... Zo had ik meerdere voornemens, bijvoorbeeld om elke dag yoga te doen, harp te spelen, een stuk te lopen, Deens te oefenen, dat soort dingen. Ook veel netwerken natuurlijk, een Lentekuur doen, mensen ontmoeten, een of andere cursus gaan doen. Maar het oude systeem verstomt langzaamaan steeds meer. Van de voornemens komt, ondanks het gesputter in de vorm van schuldgevoel, weinig terecht. Sterker nog, als ik het allemaal een beetje laat 'vieren', dan ontstaan er hele mooie gesprekken met Ole, kleine, realistische projecten in en om het huis en prachtige ontmoetingen.

Zoals woensdag in The Human Library (Menneskebiblioteket), waar je geen boeken, maar mensen leent. Mensen met een verhaal. Omdat ik niet echt kon beslissen heb ik gevraagd met welk 'boek' dat in het Engels kon. Het werd Duits, en een erg inspirerend gesprek. 
https://www.instagram.com/p/BvzSdROA6aC/?utm_source=ig_web_button_share_sheet

Of gisteren toen we met het mooie lenteweer naar de holistische hogeschool reden waar het Skovcafé werd geopend. Wat een prachtplek en wat een fijne mensen! Ik zie mezelf hier nog wel vaker komen; is het niet voor een wandeling met koffie dan wel voor een interessante cursus of om er eentje te geven!

Ik heb vannacht, toen ik wakker lag in het nieuwe bed, zelfs een nieuwe workshop bedacht. Of beter: hij ontstond. Iets met 'Uit het Hoofd'.

Ik heb dus nog maar één voornemen: dat ik niet meer hol of stilsta, maar toesta dat ik met verlof ben. Loslaten en vertrouwen :-)

Buddha doodle by Mollycules

Zoek de verschillen (en kleur het plaatje in)

Nederland en Denemarken lijken veel op elkaar. Het kost weinig moeite je als Nederlander in Denemarken thuis te voelen. Het landschap, het eten (ook typische dingen als drop, kaas, haring, rode kool of bietjes), omgang met elkaar, basiswaarden en gebruiken hebben veel overeenkomsten. De Deense taal leren is voor Nederlanders net zo moeilijk als andersom. Of net zo makkelijk...

Er zijn natuurlijk ook verschillen, zoals we vandaag uitwisselen op de FB-pagina voor Nederlanders in Denemarken. Wat is typisch Deens? Hieronder wat antwoorden, met mijn invulling (en natuurlijk sterk generaliserend):

- Bij iedere gelegenheid wordt er gegeten, en voor eten wordt de tijd genomen;
- Denen houden van traditie, en helemaal als het om eten gaat. Kerst zonder eend is geen kerst;
- Iedere Deen kan meezingen uit het højskolesangbog (hogeschoolzangboek);
- Er is grote trots op Denemarken. Je ziet overal de Deense vlag wapperen, ook met je verjaardag waar de vlaggenslingers erbij horen;
- In de publieke ruimte, b.v. in de trein, spreek je elkaar niet zomaar aan. Je houdt afstand;
- Iedereen is 'je' en 'jij' in het Deens. Maar wees wel zo beleefd om overal dankjewel te zeggen;
- Er is veel gelijkheid in b.v. werk, verdeling van taken in het gezin, en overal zijn gender-neutrale toiletten. Tegelijk zie ik stereotype gender-verschillen zoals meisjes in roze en jongens in blauwe skipakjes; 
- Er is ruimte! Dat maakt Denemarken voor mij echt ontstressend. 

Eén van de deelnemers op de FB-pagina merkte op dat waar er in Nederland vaak in discussie wordt gegaan, b.v. als de conducteur je op zwartrijden betrapt, de Denen rustig wachten tot de juiste instantie het oplost. Of in stilte de nodige formulieren zijn getekend. 

     

Afgelopen vrijdagnacht werd ik wakker van lichtflitsen in de slaapkamer. Voor het huis stond een politiewagen met zwaailichten, er voor een dikke auto. Op wat zacht gemompel na hoorde ik niets. Tegenover het huis van Ole staan jongerenwoningen. Daar is nog wel eens wat aan de hand. Maar zo'n stille aanhouding had ik nog nooit meegemaakt. 
In Utrecht Overvecht rijden de ambulances, brandweerauto's en politiewagens elke dag met loeiende sirene voorbij, ook 's nachts. Ik word soms ook wakker van knallen, gillende mensen, een helicopter... Niet hier. Hier wordt het in stilte afgehandeld. 

Ik heb het wel eens vaker gezegd: iedere keer als ik op Deense bodem kom ontspant alles zich in mij. Alsof alle cellen 'åhhhh...' zeggen. Want die herkennen het verschil. Met dank aan de ruimte. En de 'politi'. En de liefde natuurlijk ;-)